| No |
Word |
Word Meaning |
| 41 |
ચોરો વાંઝિયો ન રહે |
દરેક કાળે, દરેક સમાજમાં નવરા, પારકી પંચાયત અને કૂથલી કરનાર લોકોને કદી અભાવ નહિ થવાનો; તેવા લોકો રહેવાના જ |
| 42 |
છગનમગન બે સોનાના, પાડોશીનાં પિત્તળનાં, ગામનાં છોકરાં ગારાનાં |
પોતાનાં છોકરાં સૌને રૂડાં, પાડોશીનાં મામૂલી, અને ગામના છોકરાં કચરાપટ્ટી જેવાં લાગે એ અર્થ |
| 43 |
છોટી ઉંમર ને બહોત મનસૂબા |
અવાસ્તવ મહત્ત્વાકાંક્ષા, વધુ પડતી મહત્ત્વાકાંક્ષા હોવી |
| 44 |
જીવતે પાળીશ ને મૂએ બાળીશ |
જેને પોતીકું કર્યું તેનું અવ્વલથી આખર સુધી પાલનપોષણ કરવું તે |
| 45 |
જૂતિયાં ખાઈ પર મખમલકી થીં |
હાર ખાવા છતાં તે કબૂલ ન જ કરવાની મનોવૃત્તિ સૂચવે છે; મિયાં પડ્યા પણ ટંગડી ઊંચી જેવું |
| 46 |
જેની વાંસે સવામણ સૂતર પલળે |
એટલા જનોઈબંધા ભ્રામણોને સૂતક પડે, એટલે કે સ્નાન કરવું પડે, મતલબ કે એટલા વજનની જનોઈઓ જેની પાછળ સ્નાન કરવું પડે તેથી પલળે એવડા કુટુંબજથ્થાવાળો વડીલ |
| 47 |
ઝાકળ ચાટ્યે તરસ ન છીપે ને આંગળાં ચાટ્યે પેટ ન ભરાય |
અતિ થોડું મળ્યે કે કર્યે અર્થ ન સરે એ ભાવ |
| 48 |
ટેલ (ટહેલ) નાખવી |
ચોક્કસ મુદતમાં અમુક માગણી પૂરી કરવાની જાહેર અપીલ કરવી; દેશ કે સમાજસેવાનાં જાહેર કામો માટે ચોક્કસ મુદતમાં ફંડફાળાની નક્કી કરેલી રકમ એકઠી કરવા દેશ કે સમાજના આગેવાન તરફથી જનતાને કરવામાં આવતી જાહેર અપીલ |
| 49 |
ઠાલાં આવ્યાં ને ભૂલાં ગ્યાં |
ફોગટ ફેરો થવો |
| 50 |
ઠૂંઠને ટીખળ સૂઝે |
ઘરડાખખ્ખ માણસને ટીખળવિનોદ કરવાનું મન થાય તે ઠૂંઠ : સુકાઈ ગયેલા ઝાડનું થડ, તેવો વૃદ્ધ માણસ |
| 51 |
તન દુરસ્તી હજાર નિયામત |
પહેલું સુખ તે જાતે નર્યા, બીજું સુખ ઘરે દીકરા,
ત્રીજું સુખ તે કોઠિયેં જાર, ચોથું ઘેર સુલક્ષણી નાર |
| 52 |
તારે માથે ઘીના ઘડા |
જોખમ-જવાબદારીમાંથી મુક્તિ હોવી. મરણપરણના વરા અંગે કુટુંબનો વડો વેપારીને ત્યાંથી ઘીના ગાડવા બે પાંચ દસ મંગાવે ને વેપારી મોકલે. આવા ઘડા માથે ઉપાડીને વેપારીને ત્યાંથી માલિકને ઘરે પહોંચાડવા જનાર વૈતરાને ક |
| 53 |
તાવડી પોરા લ્યે |
ઉપવાસ થાય એવો ભૂખમરો |
| 54 |
તીન લોકએ મથુરા ન્યારી |
જેનો ચોકો હંમેશ જુદો રહે તેવું |
| 55 |
તુમ બી મિસ્તર હમ બી મિસ્તર |
લોકશાહીમાં સૌ સરખું, મોટુંનાનું સૌને એક જ વોટનો અધિકાર એવી સમાનતાનું સૂચક |
| 56 |
તું કાંઈ ટીલું લાવ્યો છો? |
વિશિષ્ટ, સ્પેશિયલ હકદાવ, ટ્રીટમેન્ટ કે વહેવારની માગણી કે અપેક્ષા માટે જવાબ. સૌ સરખાં; ટીલાટ-પાટવી, પહેલા ખોળાનું કોઈ નહિ એવો અર્થ |
| 57 |
તોરણે આવવું |
વરનું કન્યાના પિતાને ઘરને બારણે આવી પહોંચવું, જ્યાં કન્યાની મા એનું વિધિપૂર્વકનું સ્વાગત કરે (૨) વ્યંગમાં કોઈને ત્યાં જઈ કશું કામ ન કરનાર અને ખાઈપી ઊંઘનાર કે તડાકા મારનારને ઠપકારૂપે પુછાય છે, 'શું અહી |
| 58 |
દખસખનાં દસકાદસકી |
દુ:ખસુખના દસકા એક પાછળ એક આવ્યા જ કરે, ઓટભરતીની જેમ |
| 59 |
દાગતર જીવતા જમ |
સરખાવો, वैद्यराज ! नमस्तुभ्यं यमराजसहोदर । यमस्तु हर्रात प्राणान वैद्य: प्राणान्धनानि च ॥ |
| 60 |
દાતારનો સુવાલી |
તપતિતિક્ષા કે વૈરાગ્યને કારણે સુકાઈ, ચીમળાઈ, કંતાઈ ગયેલો ફકીર કે ફકીરોની જમાતનો સુકલકડી અને કદરૂપો માણસ. ઉત્તર ગુજરાતમાં મીરાં દાતાર નામે મુસલમાનોનું પ્રખ્યાત તીર્થ છે, તથા જૂનાગઢના ગિરનાર બાજુએ દાતાર |
|
|
