| No |
Word |
Word Meaning |
| 81 |
ભગતનું ભૂંડું નો થાય |
ભક્ત છે તેનું નુક્સાન કોઈ કરી ન શકે, કેમ કે ગમે તે સ્થિતિમાં એ સંતુષ્ટ હોય તેથી પોતાનું નુકસાન થયું એમ તેને ન લાગે |
| 82 |
ભૂખ્યા પૂંઠે એકાદશી |
અછતમાં ઊલટી અછત ઉમેરાય છે. 'દુકાળમાં અધિક માસ,' 'મોળે માવઠું નહિ ને દૂબળું પાવઠું નહિ.' |
| 83 |
ભેંશ ભેંશ તારી જોડે આવું? |
મિથ્યાભિમાની માણસ ઍંટનો મર્યો પોતાની નામોશી ઢાંકવા બહાનું કાઢે છે; 'સીંદરી બળે તોય વળ ન મૂકે.', 'જીવરામ ભટાઈ' કરવી |
| 84 |
ભેંશો થોડી ને હોળાહોળ ઘણી |
થોડા કામ માટે ઘણી ધાંધલ કરવી, 'ચકલી નાની ને ફરટકો મોટો.' |
| 85 |
મનોરથ માંધાતાના, રકમ કઠિયારાનાં |
મહત્ત્વાકાંક્ષા ખૂબ મોટી, પણ એ સિદ્ધ કરવા માટેની લાયકાત ઘણી ઓછી હોવી; એ સિદ્ધ કરવા માટે જે પ્રકારનું જીવન જોઈએ તેથી અવળું જીવન, એવો અર્થ |
| 86 |
મહાદેવના ગુણ ઉમિયા જાણે; મહાદેવના ગુણ પૂજારી જાણે |
અંદરની ભેદની જાણ હોય તેને જ હોય; ખરી કીમત એ જ જાણે, બીજા ન જાણે |
| 87 |
માથે કરવી |
કોઈને તકલીફ પડે, ભોંઠામણ લાગે, સંકોચ થાય, રુચે નહિ તેવું કાંઈક અયોગ્ય કે યોગ્ય પણ કરવું |
| 88 |
માથે તલવારનાં તોરણાં |
સામટી તલવારોનો હુમલો; સામટી આફતો વરસવી |
| 89 |
માંયલા ગુણ મહાદેવ જાણે |
અંદરના ભેદની જાણ હોય તેને જ હોય; ખરી કીમત એ જ જાણે, બધા ન જાણે; 'મહાદેવજીના ગુણ ઉમિયા જાણે,' 'મહાદેવજીના ગુણ પૂજારી જાણે.' |
| 90 |
મીઠાશે મૂડો મળે, કડવાશે કોળિયો ન મળે |
મૂડો એટલે ૪૦ મણ અનાજ |
| 91 |
મૂઠી વાવે ને ગાડું લાવે |
એક બીના હજાર દાણા થાય |
| 92 |
મૂવા પાછળ મરશિયા |
મરશિયા એટલે મરેલાની પ્રશસ્તિ; મરશિયા રીતસર ગાવા જોઈએ નીકર 'જોણું, રોણું ને વગોણું' થાય |
| 93 |
મોઢે મલક આખાની ચોવટ ને નાકે લીંટ |
બીજાને ઉપદેશ કરવો ને પોતે આચરણમાં મીંડું; મરાઠીમાં 'મી મ્હણતો લોકાલા અન શેબુંડ માઝ્યા નાકાલા.' |
| 94 |
મોળે માવઠું નહિ ને દૂબળે પાવઠું નહિ |
અછતમાં ઊલટી અછત ઉમેરાય છે. દૂબળા ઢોરને પાઠે પણ માંસ ન હોય. 'દુકાળમાં અધિક માસ,' 'ભૂખ્યા પૂંઠે એકાદશી.' |
| 95 |
રંગે રૂડી ને ગુણે કૂડી |
ગોરી છતાં કુલક્ષણી સ્ત્રી |
| 96 |
રાઈના દાણા જેવડી વાત |
રજે રજ વાત. 'એની રાઈના દાણા જેટલીયે વાત મારાથી છાની નહિ.' |
| 97 |
રાચમાં સારી સાવરણી એક |
અત્યંત ગરીબ અને સાધનહીન સ્થિતિ સૂચવે છે |
| 98 |
રેતીમાં બંગલાં બાંધવાં |
તકલાદી રચના જે ટકોરો વાગતાં જ તૂટીને કકડભૂસ થાય; મલોખાંની મોલાત, મલેખાંનો માંડવો |
| 99 |
લાખ તકદીર, એક તદબીર |
અક્કલ કોઈના બાપની નહિ; અક્કલ તકદીરને પલટો લેવરાવી શકે |
| 100 |
લૂણી ધરોને તાણી જાય |
વ્યાજનો લોભ મુદ્દલ, મૂડીને ડુબાડે. લૂણીની ભાજી ઉગાડનારા ધરોની જોડે લૂણી ઊગી હોય ત્યારે લૂણીને ઉપાડતાં ધોળી ધ્રોને પણ ઉખાડી નાખે તે પરથી |
|
|
